‘Wat maakt dat u blij bent als Jolanda of Wilma u komt helpen met douchen?’, vroeg ik aan een mevrouw die me vertelde dat ze altijd hoopte dat een van deze twee verzorgenden haar die specifieke ochtenden zou komen helpen. Ik was benieuwd naar de onderliggende reden. Van verzorgenden in verpleeghuizen hoor ik vaak dat cliënten graag steeds dezelfde gezichten willen zien. En dat dat dus altijd de reden is. Maar klopt dat wel?
Ooit heb ik eens een klein onderzoekje gedaan onder verpleeghuisbewoners waarin ik hen vroeg wat ze liever hadden: zo veel mogelijk dezelfde gezichten zien, dus steeds hetzelfde groepje verzorgenden dat  je helpt, of juist zo veel mogelijk verschillende gezichten. Het antwoord verbaasde me destijds. Ongeveer een kwart van de ondervraagden zei het liefst zo veel mogelijk verschillende gezichten te willen zien met als reden: ‘Mijn sociale netwerk is al zo klein geworden. Dan zie ik nog eens een ander en kan ik mijn verhaal vaker doen.’

Verder bleek dat het ongeveer de helft van de geïnterviewden niet uit maakte. Het laatste kwart zag het liefst zoveel mogelijk dezelfde gezichten. Maar zoals gezegd, het was maar een klein onderzoekje, dus ik ben altijd wat voorzichtig met deze resultaten. Ik ben toen ook niet echt diep op de redenen in gegaan. Vandaar dat ik, als ik de kans krijg, graag  doorvraag als ik weer eens hoor dat een cliënt een bepaalde verzorgende of verzorgenden liever lijkt te hebben dan andere verzorgenden. Wat is de reden?

De mevrouw in mijn verhaal vertelde dat ze alle verzorgenden heel lief vond. Dat het daar niet aan lag. De een is wat uitbundiger en de ander wat stiller, maar dat maakte haar ook niet uit. Waar het in zat bleek heel concreet te zijn. Deze mevrouw moet altijd na het douchen op de weegschaal vanwege medische redenen. Deze twee verzorgenden houden haar altijd even vast als ze op de weegschaal stapt, waarna ze haar voor het wegen even loslaten om haar daarna weer een steuntje te geven bij het afstappen van de weegschaal. Dat even vasthouden, geeft haar het vertrouwen dat ze niet zal vallen, bijvoorbeeld doordat ze per ongeluk op het randje van de weegschaal stapt. De andere verzorgenden doen dit niet.

Eerder heb ik al eens een blog gewijd aan “kleine dingetjes”. Aandacht voor de kleine dingetjes van vroeger noemen ze tegenwoordig “persoonsgerichte zorg”.  Internet staat er vol van. Inclusief richtlijnen, methodieken en andere handreikingen om deze zorg te geven. Zoveel dat ik vrees dat het in de goede bedoelingen ten onder gaat. Ik wil op deze plaats daarom één eenvoudige handreiking geven: Als iemand een voorkeur voor jou als verzorgende lijkt hebben, vraag dan eens wat je doet, waardoor dit komt. En vertel het antwoord ook aan je collega’s. Zodat zij dat kunnen nadoen.

Lineke Verkooijen
© 2024 Stichting Academische Verpleeg(t)huiszorg Nederland